رفاه، فقر و توزیع درآمد
حامد احمدی؛ محمدرضا بهبودی
چکیده
قانون هدفمندی یارانهها، بزرگترین طرح اصلاحی در اقتصاد ایران از سال 1389 در ایران اجرایی شد. باگذشت بیش ازیک دهه، اجرای این طرح با وجود تاثیر مثبت بر بخشهای گوناگون به نظر در عمل به همه اهداف از پیش تعیین شده خود دست نیافته است. فارغ از آثار مثبت این طرح -که خارج از قلمرو موضوعی این پژوهش است- هدف از این پژوهش شناسایی آثار نامطلوب ...
بیشتر
قانون هدفمندی یارانهها، بزرگترین طرح اصلاحی در اقتصاد ایران از سال 1389 در ایران اجرایی شد. باگذشت بیش ازیک دهه، اجرای این طرح با وجود تاثیر مثبت بر بخشهای گوناگون به نظر در عمل به همه اهداف از پیش تعیین شده خود دست نیافته است. فارغ از آثار مثبت این طرح -که خارج از قلمرو موضوعی این پژوهش است- هدف از این پژوهش شناسایی آثار نامطلوب اجرای این طرح، پس از اجرا است. روش انجام این پژوهش فراترکیب و بر اساس الگوی هفت مرحلهای سندلوفسکی و باروسو (2007) است. بر این اساس، به طور نظاممند با استفاده از واژگان کلیدی مرتبط به جستوجوی متون علمی منتشر شده در منابع مختلف پرداخته شد و با بررسی عناوین، چکیدهها و محتوای منابع، نتایج غربال شده و با استفاده از ابزار برنامه مهارتهای ارزیابی حیاتی مقالات غربال شده ارزشگذاری شدند. در نهایت تعداد 86 منبع انتخاب شد. با کدگذاری و دستهبندی این منابع، 9 مقوله اصلی شناسایی شد. این مقولات به عنوان تاثیرات نامطلوب طرح هدفمندی یارانهها، بر اساس فراوانی آنها عبارت بودند از: آثار منفی بر اقتصاد کلان، اثرات نامطلوب در بخش تولید، توزیع ناعادلانه، ناتوانی در فقرزدایی (کاهش رفاه)، کاهش نیافتن مصرف انرژی، قاچاق انرژی و گسترش فساد، آثار سوء بر صنعت پزشکی و سلامت، اثرات منفی بر حملونقل و اثرات منفی زیستمحیطی. با شناسایی تاثیرات نامطلوب اجرای این قانون که بعضا منجر به برخی ناکارامدیها و عدم تحقق تمام اهداف از پیش تعیین شده است، میتوان در صورت اصلاح ساختاری در شیوه کنونی توزیع یارانه از تکرار اشتباهات گذشته پیشگیری کرد.